Overzicht van Nederlandse overheidssteun in coronatijd

In Nederland zijn er verschillende maatschappijbrede maatregelen getroffen om de economische pijn van het virus te verzachten. Sinds 27 maart is er een Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW), een Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers (TOZO), en een Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren COVID-19 (TOGS).

klik hier om terug naar de tekst te gaan

Nederland lijkt de verzorgingsstaat die het in rampspoed zou moeten zijn. Er zijn echter tal van mazen in dit vangnet, die binnen een financiële reddingsoperatie van deze omvang relatief eenvoudig zouden kunnen worden gedicht. Wat laat de regering na, en welke oplossingen worden vanuit politiek en sector gesuggereerd?

De Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW) richt zich tot werkgevers met minimaal 20% omzetverlies. Om daar ontslagen te voorkomen, neemt de overheid 90% van hun loonkosten op zich. Volgens vakbond FNV zijn er 800.000 mensen met een precair statuut (zoals flexcontracten) die hun baan nu in gevaar zien komen. Meer dan de helft daarvan zijn mensen met oproep- of nulurencontracten. Voor deze mensen kunnen werkgevers NOW-steun aanvragen, maar ze doen dat zelden. Het Meldpunt Unfair Practice is onder meer om die reden heropend.

De Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers (TOZO) is tweeledig. Ten eerste een aanvulling tot het niveau van de bestaande Bijstandsuitkering (het Nederlandse Leefloon): het ‘sociaal minimum’ van €1.050 (alleenstaanden) tot €1.500 (samenwonenden, totaal). Dit is een gift, maar voor maximum 3 maanden. Ten tweede omvat TOZO een lening tot maximaal €10.517 voor liquiditeitsproblemen. TOZO geldt voor zelfstandig ondernemers met EU-nationaliteit die minimum 23,5u per week werken. Kunstenbond stuurde een Brandbrief om TOZO beschikbaar te maken voor alle freelancers.

De Tegemoetkoming ondernemers getroffen sectoren COVID-19 (TOGS) is een eenmalige uitkering van €4.000. De verschillende soorten rechthebbende ondernemers zijn bepaald en beperkt in een overzicht met ‘SBI-codes’. Maar 9003, de code voor ‘Schrijvers en overige scheppende kunstenaars’ is (ook na uitbreiding 15 april) nog niet in de lijst opgenomen. Bovendien geldt de TOGS alleen voor wie van 6 maart t/m 15 juni ten minste €4.000 aan vaste lasten verwacht, en bij wie bedrijfs- en woonadres niet gelijk zijn. Dat terwijl er reeds op 1 april met 100% van de stemmen een motie in tweede kamer werd aangenomen om ruimhartig te kwalificeren welke soorten ondernemingen voor de tegemoetkoming in aanmerking kunnen komen.

Daarnaast geldt voor alle soorten belasting dat ‘bijzonder uitstel van betalingen’ is vergemakkelijkt. Een werkloosheidsuitkering ontvangen is in Nederland ook mogelijk voor freelancers en mensen met een gemengd statuut. Middels een ‘rechtsvermoeden van arbeidsomvang’ wordt een gemiddeld aantal gewerkte uren in de afgelopen 3 maanden vastgesteld, waarover de gangbare Werkloosheidswetgeving wordt toegepast. Wie hiervoor niet in aanmerking komt, is aangewezen op de Bijstand. Deze bestaat eveneens voor zelfstandigen: Bijstand voor zelfstandigen, ‘BBZ’.