AI: de dood van de kunstenaar? Bekijk het tv-debat

Maakt AI de kunstenaar overbodig, nu slimme technologieën en algoritmes de menselijke intelligentie kunnen nabootsen? Eind juni gingen rekto:verso-redacteurs Arnout De Cleene en Hannelore Roth daarover in gesprek met Mathijs Tratsaert, Anneleen Swillen, Marlies De Munck, Thomas Crombez. Bekijk het debat integraal hieronder.

In de jaren zestig van de vorige eeuw verklaarde de Franse filosoof Roland Barthes de auteur dood. Voor de betekenis van een tekst, stelt Barthes, zijn de auteur en diens intenties irrelevant; het is aan de lezer om een tekst te interpreteren en betekenissen te genereren. In het tijdperk van artificiële intelligentie lijkt Barthes’ beroemde uitspraak aan herziening toe. Sterft de auteur opnieuw? Maakt AI de kunstenaar, en met hem veel andere creatieve beroepen, overbodig, nu slimme technologieën en algoritmes de menselijke intelligentie kunnen nabootsen? Of biedt deze omwenteling net nieuwe kansen voor kunstenaars?

Op 24 juni organiseerde LUCA School of Arts een debat over die prangende vragen, in samenwerking met rekto:verso, V-Lab, PXL-MAD School of Arts en Denderland TV.

Sprekers:

• Mathijs Tratsaert studeerde Kunstwetenschappen aan UGent en schrijft poëzie, proza en essays. Teksten van hem verschenen in onder meer De Gids, rekto:verso, De Witte Raaf, Deus ex Machina, Terras, Poëziekrant, deReactor, Samplekanon, Knack en De Standaard. In 2023 is hij gastschrijver bij het literaire tijdschrift nY.

• Anneleen Swillen is postdoctoraal onderzoeker en docent aan PXL-MAD School of Arts en Universiteit Hasselt. Ze onderzoekt verschijnselen in een fygitale tijd door middel van een expansieve praktijk die onderzoek in de kunsten, onderwijs, cureren en schrijven omvat. In 2020 richtte ze Artificial Intelligems op, een fluïde collectief dat zich momenteel op het raakvlak van sieraden, grafisch ontwerp, geluid, XR-performance en datawetenschappen bevindt. Dit collectief verbindt artistieke praktijken en technologieën om meer-dan-menselijke co-creatie met machinaal leren kritisch te verkennen.

• Marlies De Munck is filosofe, docente en essayiste. Ze doceert muziekfilosofie en esthetica aan de Universiteit Antwerpen en schrijft regelmatig opiniestukken voor De Standaard. Ze publiceerde verschillende essays over muziek en kunst, waaronder Waarom Chopin de regen niet wilde horen (2017), De vlucht van de nachtegaal (2019) en Ik zie bergen weer als bergen (2021).

• Thomas Crombez is docent, auteur, vertaler en uitgever. Zijn vakgebieden zijn kunstfilosofie en geschiedenis van het grafisch ontwerp. Hij is verbonden aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (AP Hogeschool Antwerpen) en aan Fontys Hogeschool voor de Kunsten (Tilburg). In 2016 richtte hij uitgeverij en ontwerpstudio Letterwerk op. Hij schreef onder andere Kunnen machines kijken? Aanzet voor een nieuwe filosofie van de fotografie (2018) en De Steenhouwer en de robot. Reflecties over handwerk en ambacht (2019).

Moderatie

• Hannelore Roth is kernredacteur en coördinator bij rekto:verso. Voordien werkte ze als postdoctoraal onderzoeker in de literatuur- en cultuurwetenschappen aan KU Leuven. Ze promoveerde er in 2019 met een proefschrift over de verbeeldingen van Pruisen in de Duitse literatuur en cultuur van de 20ste en 21ste eeuw. Ze is ook redacteur bij het tijdschrift COLLATERAL Online Journal for Cross-Cultural Close Reading, en werkzaam als literair vertaler. Seizoenarbeid, haar vertaling van Saisonarbeit van Heike Geißler, verscheen bij het balanseer.

• Arnout De Cleene is kernredacteur bij rekto:verso. Daarnaast werkt hij als onderzoeker aan KASK & Conservatorium en maakt hij deel uit van kunstcollectief 019. Hij studeerde cultuuren literatuurwetenschappen en werkte eerder als onderzoeker aan KU Leuven en als wetenschappelijk en beleidsmedewerker bij Museum Dr. Guislain. Hij publiceerde de monografie Outsiderliteratuur (Garant, 2020). Samen met Michiel De Cleene creëerde hij the-documents.org en publiceerde hij F#1-13 (APE, 2017), The Situation As It Is (APE, 2022) en Capital Compression (Roma, 2023) (www.decleenedecleene.be).