Een uitnodiging tot een open gesprek

Anne Teresa De Keersmaeker (Rosas) reageert ook zelf op de open brief van Esther Severi over de toekomst van Kaaitheater. ‘Het is vanuit mijn bezorgdheid over de toekomst dat er verkennende gesprekken geweest zijn met de raad van bestuur van het Kaaitheater. De vraag stelde zich of het wenselijk zou zijn dat de door Rosas verworven middelen verzekerd kunnen worden voor nieuwe generaties choreografen en dansers.’

Read the English version here

In januari nodigde de raad van bestuur van het Kaaitheater me uit tot een gesprek. Ze vroegen me welke ideeën ik had over een mogelijke toekomst voor Kaai en wat de plaats van de relatie Kaaitheater en Rosas, die al sinds 1983 bestaat, daarin kon hebben.

Ik suggereerde dat er een open kandidatuur moest komen zodat een nieuwe directie een visie kon ontwikkelen voor de komende decennia. Hoe moet een door de Vlaamse overheid gesubsidieerde instelling, die in de eerste plaats een Huis voor Levende Kunst wil zijn, zich profileren binnen de complexiteit van de grootstad Brussel?

Gezien het punt waarop ik me nu bevind in mijn traject als kunstenaar, worden de prioriteiten scherp gesteld.

Gelijktijdig vonden er binnen Rosas al geruime tijd gesprekken plaats over de toekomst van het gezelschap. Gezien het punt waarop ik me nu bevind in mijn traject als kunstenaar, worden de prioriteiten scherp gesteld. De combinatie van creatie en repertoire blijft mijn eerste keuze. Maar je denkt eenvoudigweg ook aan wat er nadien komt: ‘Wat blijft, als je er zelf niet meer bent?’

Er rees een grote bezorgdheid over de mogelijke herhaling van een scenario dat zich voorgedaan heeft bij het vertrek van Maurice Bejart uit De Munt in 1987: in de decennia daarna zijn bij elke nieuwe directie de middelen voor de dans systematisch verminderd, bijna verdwenen zelfs.

De vraag stelde zich of het wenselijk zou zijn dat de door Rosas verworven middelen verzekerd kunnen worden voor nieuwe generaties choreografen en dansers. Op dezelfde wijze als Rosas in 1995 haar schouders heeft gezet onder de oprichting van P.A.R.T.S, stelden we ons de vraag hoe Rosas en ikzelf konden bijdragen aan het verder consolideren van de bloei die de hedendaagse dans sinds enkele decennia in België, Vlaanderen en Brussel kent.

Er was geen concreet plan. Dat moest, indien gewenst, samen ontwikkeld worden.

Ook bij P.A.R.T.S zitten we op een kantelmoment. Het vertrek van Theo Van Rompay en de overdracht aan Charlotte Vandevyver is voor mij een bevestiging van dat wat P.A.R.T.S altijd heeft willen zijn: een plek voor nieuwe generaties. De uitbreiding van de infrastructuur aan de Van Volxemlaan is er vooral voor hen: voor STUDIOS, het nieuw tweede-cyclusprogramma bij P.A.R.T.S, waar uitsluitend gewerkt wordt aan nieuwe choreografische praktijken van jonge makers. Deze uitbreiding wordt gefinancierd door het departement Onderwijs.

Verder komen er nieuwe repetitiestudio’s en kantoren voor het muziekensemble Ictus. Slechts een klein deel is voor bijkomende faciliteiten voor Rosas. Vandaag al stelt Rosas haar infrastructuur zo veel mogelijk open voor andere choreografen via WorkspaceBrussels, Summer Studios en Dancingkids.

Ook binnen het gezelschap worden concrete plannen gemaakt om andere, jonge choreografen ruimte te geven voor het maken van autonoom nieuw werk.

Het is vanuit mijn bezorgdheid over de toekomst dat er verkennende gesprekken geweest zijn met de raad van bestuur van het Kaaitheater over de waarde en opportuniteit van deze ideeën. Hoe kunnen deze drie organisaties elkaar versterken? Versterken vanuit de gedachte dat iedereen zijn autonomie behoudt, zoekend naar gemeenschappelijke werven waar we de krachten konden bundelen. Er zijn zoveel mogelijkheden.

De vraag hoe deze synergieën vanuit de gelijkwaardigheid van alle partners precies gearticuleerd moesten worden, lag volledig open. Er was geen concreet plan. Dat moest, indien gewenst, samen ontwikkeld worden.

Ik vind het pijnlijk dat dit debat over de toekomst op deze wijze ontaardt en een wig drijft in een gemeenschap van kunstenaars in deze tijden van politieke ontreddering.

Toen we signalen kregen dat de interne situatie in Kaaitheater onder spanning kwam te staan, hebben Rosas en P.A.R.T.S gezamenlijk beslist alle gesprekken stop te zetten om een sereen debat mogelijk te maken. We besloten af te wachten tot er in het Kaaitheater een nieuwe directie komt. Op vrijdag 24 mei, nog voor de open brief in rekto:verso verscheen, lieten we dit aan de voorzitter van de raad van bestuur van het Kaaitheater weten.

Esther Severi publiceerde deze brief enkele uren voor de première van Somnia, een intens artistiek project dat door het Kaaitheater zelf wordt gepresenteerd. Dit was bijzonder heftig, zowel voor de P.A.R.T.S-studenten, voor het team als voor mezelf.

Ik vind het pijnlijk dat dit debat over de toekomst op deze wijze ontaardt en een wig drijft in een gemeenschap van kunstenaars in deze tijden van politieke ontreddering. Bij deze nodig ik elkeen die wil nogmaals uit tot een open gesprek.

Anne Teresa De Keersmaeker

---