Kunstenaars slaan er munt uit
Door op Tue Sep 04 2012 19:34:44 GMT+0000Steeds meer beeldende kunstenaars verzetten zich actief tegen de idee van ongebreidelde accumulatie en schaarste die vervat zit in de algemeen aanvaarde notie van ‘geld’. Hieronder bundelen we een selectie economiegerelateerde projecten van geëngageerde kunstenaars. Samen presenteren ze de vele mogelijkheden van kunst als wegbereider van een alternatieve economie - een economie die we opnieuw ‘zelf’ kunnen beheersen.
1 MARK LOMBARDI BCCI, ICIC & FAB
BCCI, ICIC & FAB (1972-2000) was tot 16 september te zien op dOCUMENTA (13). Tot aan zijn dood werkte Mark Lombardi aan grootschalige lineaire diagrammen waarin hij de politieke en financiële schandalen van zijn tijd uittekende. Deze ‘plattegronden’, in combinatie met een handgeschreven database van 12 000 indexkaarten, leggen een complex web van connecties bloot, van het Whitewaterschandaal tot de Vaticaanbank, volgens de lijnen van wereldwijde witwaspraktijken en corrupte financiële deals.
2 GOLDIN+SENNEBY THE DECAPITATION OF MONEY
Goldin+Senneby’s multidisciplinaire kunstwerk The Decapitation of Money (2010) is tot 30 september te zien op Manifesta 9. Het werk verkent de clandestiene zones van de wereldwijde financiële sector en het abstracte (‘onthoofde’) karakter van geld. Het is gerelateerd aan het lopende project Headless Ltd. in de Bahama’s, een mysterieus, maar echt bestaand offshorebedrijf. Goldin+Senneby’s verzonnen, virtuele wereld weerspiegelt de semi-realiteit van het moderne geld, waarbij speculatieve deals rond goederen die nog niet bestaan een blijvend effect kunnen hebben op de gezondheid van de reële wereld. www.catalog.manifesta9.org/nl/goldin-senneby
3 NEDKO SOLAKOV THE DEAL
In 2002 werd de Bulgaarse kunstenaar Nedko Solakov uitgenodigd voor het Socle du Monde, een project in het Deense Herning dat kunstenaars en ondernemers samenbrengt. Solakov liet zijn totale productiebudget van 1 000 Deense kronen in een lokale bank omwisselen naar dollars. Daarna liet hij dat bedrag opnieuw omzetten in kronen. Dan weer in dollars, enzovoort, terwijl het budget langzaam wegsmolt, tot op de laatste cent verslonden door de wisselkoersen. Van Solakov is momenteel werk te zien op Beaufort04.
4 AGENCE / AGENCY / AGENTSCHAP / AGENTUR
Het ‘gezelschap’ Agence / Agency / Agentschap / Agentur, bestaande uit een internationale groep van kunstenaars, theoretici en wetenschappers, onderzoekt het concept van eigendom. In de online Eigendomsgebruiken databank verzamelt het manieren waarop ‘subjecten’ omgaan met eigendom(men) in het dagelijkse leven. De subjecten kunnen personen zijn, of groepen, zoals stedelijke gemeenschappen en naties. De objecten kunnen tastbaar zijn, zoals roerende en onroerende goederen, of ontastbaar, zoals aandelen en obligaties of patenten. www.agentive.org
5 KARL PHILIPS THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY
The Good, the Bad and the Ugly (2012) van Karl Philips is tot 30 september te zien in de expo Mind the System, Find the Gap in Z33. Drie mobiele wooneenheden nemen de taal en vorm van reclame over. Gedurende vier maanden worden de modules bewoond door nomadische performers, die in hun levensonderhoud voorzien worden door de verkoop van de reclameruimte die hen letterlijk omringt.
www.z33.be/projecten/mind-system-find-gap
6 WORKING ARTISTS AND THE GREATER ECONOMY (W.A.G.E.)
W.A.G.E. is een New Yorkse activistische kunstenaarsgroep die ijvert voor een reglementering voor het uitbetalen van honoraria door de instellingen die de arbeid van kunstenaars aantrekken. W.A.G.E. werkt momenteel met verschillende partners aan een duurzaam model onder de vorm van een W.A.G.E. Certification.
7 ALON LEVIN THE BASICS OF GROWTH
Voor de Gentse stadstentoonstelling TRACK bouwde Alon Levin op het dak van de Faculteit Economie een serreachtige structuur uit hout en plastieken golfplaten. De installatie roept associaties op met de beperkingen van artificiële economische groei tegenover de woekering van natuurlijke groei. Via de print on demand-optie van Wikipedia, stelde Levin een reeks encyclopedische werken samen met artikelen die de economische en de organische groei in hun meest diverse aspecten belichten.
8 THE END OF MONEY
The End of Money was een groepstentoonstelling over tijd en waarde, in 2011 in Witte de With Rotterdam. De tentoonstelling en de begeleidende publicatie reflecteren over de angst, hoop en verwachtingen die gepaard gaan met het einde van geld en het onheilspellende gevolg daarvan: het verdwijnen van een absolute waardestandaard. Aan dit project ligt het utopische idee ten grondslag dat in een wereld zonder geld – een wereld waarin we ons geld zelfs niet meer herinneren – andere waarden kunnen opkomen, waardoor nieuwe sociale verbanden en een andere relatie tot tijd kunnen ontstaan. De publicatie met essays en documentatie over de kunstwerken is nog steeds gratis te downloaden.
http://www.wdw.nl/wdw_publications/the-end-of-money/
9 DE SHOP VAN NADINE
Nadine is een transdisciplinair laboratorium voor artistiek onderzoek en experimentele presentatievormen in Brussel. Nadine runt onder andere de artistieke ‘shop’, een lokaal winkelproject rond micro- en ruileconomie. Tijdelijke winkeleigenaars (kunstenaars) werken samen met de buurt, het publiek en hun eigen netwerk. Ruilhandel, alternatieve munteenheden en nieuwe economische systemen behoren tot de mogelijkheden.
10 LUIS JACOB COMMERCE BY ARTISTS
Het indrukwekkende boek Commerce by Artists (2011) van kunstenaar Luis Jacob is een heel persoonlijk, maar grondig overzicht van kunstwerken die de vorm aannemen van transacties of ruilmiddel. Het documenteert een fascinerende waaier van projecten (van de jaren 1950 tot nu) van kunstenaars die hebben geprobeerd zich te engageren binnen de commerciële wereld, in plaats van die louter te representeren.
11 AHMET ÖĞÜT | TO THOSE WHO BUY THIS A4 SHEET OF PAPER, I WILL GIVE AN A4 DRAWING AS A GIFT
Dit werk werd geproduceerd in de context van het project Take the Money and Run in de Appel in 2009. De curatoren nodigden de deelnemende kunstenaars uit om een nieuw werk op A4 te maken waarin het veranderende waardesysteem binnen de kunstwereld in deze tijden van financiële crisis ter discussie werd gesteld.
12 COÖPERATIEVE SITCOM OUR AUTONOMOUS LIFE?
Our Autonomous Life? is een coöperatieve sitcom over de persoonlijke en politiek vervlochten levens van een fictieve groep krakers na het kraakverbod in Nederland. De sitcom werd ontwikkeld door kunstenares Maria Pask en antropoloog Nazima Kadir en geproduceerd door Casco (Office for Art, Design and Theory) en SKOR (Stichting Kunst en Openbare Ruimte). De sitcom blijft online te bekijken.
http://ourautonomouslife.info/video
13 MUNT MET EEN MISSIE
De Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam organiseerde in opdracht van het Ministerie van Financiën een workshop muntontwerp. Twaalf beeldende kunstenaars en vormgevers stonden stil bij de artistieke, technische, sociale en politieke aspecten van munten vroeger en nu. Munt met een missie mondde uit in een publicatie en een tentoonstelling, nog tot 23 september te zien in het Centraal Museum van Utrecht.
14 SUPERFLEX
Superflex is een Deens collectief dat suggesties aanreikt voor sociale en economische veranderingen. Het produceert geen kunstwerken an sich, maar ‘tools’ —zijnde een assortiment producties, waaronder de internet- tv-zender ‘Superchannel’ (2000), de energieleverancier ‘Supergas’ (2000) en de gratis winkel ‘Marchandise Shop’ (2005). Superflex ontwikkelt ook kritische projecten over copyright, creatieve goederen en brands. Alle ‘tools’ van Superflex zijn online te bekijken.
15 PILVI TAKALA BAG LADY
Voor haar werk Bag Lady (2006) flaneerde kunstenares Pilvi Takala gedurende enkele dagen door een Berlijns shoppingcentrum met een doorzichtige plastieken zak gevuld met eurobiljetten. In plaats van te worden verwelkomd als de ideale, welvarende shopper, werd ze zowel door de bewakers als de winkelbedienden met wantrouwen gevolgd. Haar schijnbaar ongevaarlijke maar onvermijdelijk politieke geste biedt een controversiële blik op de breekbaarheid van onze sociale orde.
16 PRATCHAYA PHINTHONG GIVE MORE THAN YOU TAKE
Voor zijn project Give More Than You Take (2010-2011) reisde Pratchaya Phinthong met een groep Thaise seizoensarbeiders naar het Noorden van Zweden. Hij liet het equivalent van zijn dagelijkse kilo’s geplukte bessen in recyclagemateriaal en afval uitstorten in een tentoonstellingsruimte in Brétigny en Bergamo. Twee maanden en 549 kilo bessen later kreeg Phinthong 8 000 kronen uitbetaald. Na aftrek van voedsel en benzine bleven er nog 2 513 kronen over, het gemiddelde inkomen van een Thaise seizoensarbeider.