Graag kleur bekennen a.u.b.

Ik reageer graag, maar ook uit noodzaak, op de bijdrage van Robrecht Vanderbeeken: ‘Stem niet voor de vermarkting van cultuur’. En ik gebruik als titel van mijn stuk ‘graag kleur bekennen a.u.b.’, aangezien ik het schreef met rode wangen van plaatsvervangende schaamte.

Want los van de vraag of een artikel op de site van rekto:verso zich leent voor een expliciet stemadvies voor een partij (in dit geval: de pvda), is het stuk ook gewoon niet goed genoeg. Het aantal kromme redeneringen valt niet te tellen. Omdat ik nooit op de man speel, maar altijd op de inhoud, hierbij vier inhoudelijke voorbeelden van onhoudbare redeneringen.

1. Gent en Antwerpen zijn totaal verschillend

De auteur probeert conclusies te trekken die zowel relevant zijn voor de politieke situatie in Antwerpen als in Gent. Welnu, iedere wetenschapper weet dat je appelen en peren niet met elkaar kunt vergelijken. Als bijvoorbeeld in 2006 het Vlaams Belang ongeveer dubbel (!) zo veel stemmen haalde in Antwerpen als in Gent, dan weet je dat je deze steden niet kan vergelijken. Maar toch is dat net wat de auteur doet. Zo komt de auteur tot de voorspelling dat Antwerpen en Gent kunnen uitmonden in een Nederlandse situatie: een polarisering tussen VVD (bij ons NV-A) en PvdA (bij ons sp.a), die dan daarna gedoemd zijn om samen te werken. Welnu, dat kan kloppen voor Antwerpen, maar is totale flauwekul voor Gent. Burgemeester Termont heeft al gezegd dat hij samenwerking met NV-A niet ziet zitten, dat is ook puur mathematisch niet aan de orde of noodzakelijk.

2. Vertrek van de realiteit in Gent, a.u.b.

Nog zo’n voorbeeld van onnavolgbare retoriek, ik citeer: ‘De Gentse burgemeester Daniël Termont gaf al aan dat hij het liefst opnieuw met de liberalen verder regeert, ongeacht de score van PVDA+. Dat voorspelt een verderzetting van het sociaal-economisch beleid dat we kennen sinds de jaren 1990: de zogenaamde Derde Weg tussen socialisme en liberalisme (…). De kracht van verandering? Veeleer een besparingsbeleid met de welbekende vierschaar: een verdere ontmanteling van de sociale verworvenheden, meer ‘flexibiliteit’ bij de werknemer, een fiscaal gunstbeleid voor het grote kapitaal en de afbouw en vermarkting van alles wat los en vast zit aan de publieke sector.’

Sorry hoor, dit slaat echt nergens op. Om het even op een rijtje te zetten.

1. De pvda+ in Gent profileert zich expliciet als oppositiepartij en wil dus niet mee besturen: hoe kan Termont dan met hen rekening houden wat betreft mogelijke bestuurspartners?

2. Ik kan me niet voorstellen dat de auteur niet weet dat sp.a en Groen in Gent op één lijst naar de kiezer trekken; dat betekent sowieso dat de politieke kaarten in Gent herschud zijn en paars niet wordt verder gezet. En ook het programma van het roodgroene kartel is niet dat van de sp.a van vroeger. Om een onverdachte bron te citeren (De Wereld Morgen 10/10): ‘Ook critici erkennen dat Groen erin geslaagd is om de Gentse sp.a naar links op te schuiven. “Wat op papier staat van het kartel sp.a-Groen oogt werkelijk indrukwekkend. Dat doet menig progressieve Gentenaar zien dat de sp.a in dit kartel naar links is opgeschoven op alle bovenstaande thema’s”, schrijven onderzoeker Pascal Debruyne (UGent), Dominique Willaert van Victoria Deluxe en Lut Vael, coördinator Samenlevingsopbouw Gent in een opiniestuk dat op DeWereldMorgen.be verscheen.’

3. Ik ben zelf grote criticus van de Derde Weg (lees mijn analyses in Sampol, Oikos, …), maar je kan een stedelijke overheid moeilijk verwijten dat ze ‘een fiscaal gunstbeleid voert voor het grote kapitaal’. Laat ons aub het debat zuiver houden en (supra-)nationale bevoegdheden niet verwarren met die van steden en gemeenten. En om het nog scherper te stellen: de N-VA’er Bracke verwijt het paarse bestuur in Gent (dat ik vanuit de oppositie al jaren kritisch bestrijd) dat ze het hoogst aantal ambtenaren hebben van alle steden: op dat vlak heeft paars dus niet echt de ‘derde weg’ gevolgd…

3. Graag alle partijen in het politieke landschap vermelden

In een vervolg van de tekst schrijft de auteur, ik citeer: ‘Een andere stem, die voor een echte ommezwaai pleit, die symbolisch oproept tot een democratisch samenleven waarin het sociale, het culturele en het ecologische ‘voor de verandering’ eens alle aandacht zouden krijgen, is helaas alleen nog in het linkse tot radicaal linkse politieke spectrum terug te vinden.’ Blijkbaar weet de auteur niet dat er een ecologische partij is die cultuur een heel warm (en doordacht) hart toedraagt. Je kan bijvoorbeeld moeilijk naast het boek van Bart Caron kijken: Niet de kers op de taart. En zelf werk ik ook heel actief samen met het culturele middenveld om juist werk te maken van deze radiale transitie waar de auteur voor pleit. Je hoeft niet voor Groen te pleiten, maar in een intellectuele analyse de groene partij weglaten is toch een behoorlijke freudiaanse verspreking.

4. Maak een eerlijke tekstanalyse en citeer niet enkel wat je goed uitkomt

Ook merkwaardig is hoe de auteur een resumé maakt van het spa.-groen programma in Gent, ik citeer opnieuw: ‘Helaas zet ook het programma van sp.a-Groen in Gent die toon. (…) “We hebben ook ruim aandacht voor het economisch potentieel van de creatieve industrie en bieden aan creatieve ondernemers een actieve ondersteuning en een inspirerende context. We stimuleren een betere samenwerking tussen publieke en private sector, zeker op het domein van de beeldende kunsten.” Waar moet dat toe leiden? ‘Creatief met crowdfunding’ biedt misschien wel nuttige alternatieven, maar past tegelijk als gegoten in een beleidsstrategie die de sector meer en meer uitlevert aan de markt.”

Het is vermoeiend strijden tegen zoveel intellectuele oneerlijkheid, maar ik hou vol. Bovenstaand citaat is strategisch geplukt uit een tekst van zes bladzijden vol visie en concrete voorstellen. Waarin juist de autonomie van cultuur en de kunsten wordt benadrukt, alsook de noodzaak van publieke ondersteuning van een brede waaier van cultuurinitiatieven, zowel grote als tal van kleinschalige die van onderuit ontstaan. En in die hele waaier is er inderdaad ook aandacht voor de creatieve industrie. Wat is in feite het probleem, als er naast een door de overheid fors ondersteunde cultuursector, ook creatieve ondernemers cultureel actief zijn? We willen toch geen Sovjet-opvatting van de samenleving propageren, hoop ik?

5. Persoonlijk feit!

De lezer zal het al wel merken, ik ben meer dan behoorlijk verontwaardigd. Da’s dan ook de emotie van waaruit ik maatschappelijk en politiek geëngageerd ben. Maar mijn broek zakte echt af toen ik het volgende las: ‘Wat betekent dat dan, een principieel andere houding inzake cultuurbeleid? Een opmerkelijk voorbeeld biedt het partijprogramma van PVDA+ Gent. Het heeft niets met ‘revolutie’, maar alles met rechtvaardigheid te maken. Dit programma neemt het op voor kleinere instituten die uit de boot dreigen te vallen (Campo) of voor de gewone kunstenaar (het belang van het kunstenaarsstatuut).’

Welnu, ik ben zelf voorzitter van Campo, en weet dus heel goed wat het Vlaamse cultuur- en kunstenbeleid betekent. Campo dreigde dit jaar zijn subsidies gehalveerd te zien op voorstel van de beoordelingscommissie. Van pdva+ heb ik nooit enig signaal of steunbetuiging ontvangen. Van kunstenaars en kunstenorganisaties van over heel de wereld wel, net als van partijen als sp.a en Groen. Zodat Campo dus niet uit de boot hoefde te vallen.

6. Om niet te besluiten

De cultuur- en kunstensector zit vol geëngageerde en verstandige mensen. Daarom vind ik het ook echt niet slim van de auteur om een stemadvies uit te spreken in zijn stuk. Mensen kunnen zich echt wel autonoom een mening vormen, en kunnen daarbij wel geholpen worden door eerlijke en transparante analyses. En dat was het stuk van Robrecht Vanderbeeken niet.

Om te eindigen wil ik bewust een positieve oproep doen. Laat ons elkaar ter linkerzijde asjeblieft niet bekampen vanuit het grote gelijk, en elkaar op deze wijze verzwakken. Eerder wil ik pleiten voor een inhoudelijke uitwisseling, met open vizier, zodat we er allemaal sterker van worden. Want de grote dreiging voor de kunst- en cultuursector komt van de andere zijde.

PS. En voor alle transparantie: ik ben kandidaat voor Groen in Gent op de sp.a-Groen kartellijst, omdat ik de linkerzijde wil versterken in Gent.