De Big Ban in 24 gezichten

Door Mario Debaene, Bert Van Raemdonck, op Sat Jan 21 2012 15:18:49 GMT+0000

Vierentwintig gevallen van censuur tegen kunst en cultuur.


1898 \| Simplicissimus Het Duitse satirische weekblad Simplicissimus bestond nog maar twee jaar toen het al door keizer Wilhelm II werd bestraft. Omdat hij zich beledigd voelde, werd uitgever Albert Langen vijf jaar verbannen, terwijl tekenaar Heine en schrijver Wedekind tot respectievelijk zes en zeven maanden gevangenis werden veroordeeld.	2008 \| Vitalski: Mijn leven met Leterme Zonder de voorstelling te hebben gezien, verbiedt de gemeente Temse de opvoering van de voorstelling in jeugdhuis De Nartist omdat ze 'te duur' zou zijn. Een plaatselijke partijgenoot van Yves Leterme laat weten dat 'wat op kosten van het gemeentebestuur wordt georganiseerd aan bepaalde normen moet vold	1997 \| Andres Serrano: Piss Christ Na een klacht van de aartsbisschop van Melbourne en aanhoudende pogingen tot vandalisme, blaast de National Gallery of Victoria een tentoonstelling vroegtijdig af. Aanleiding is een in glas weergegeven foto (uit 1987) van een gekruisigde Christusfiguur die in de urine van de fotograaf is ondergedompeld.

1968 \| The Censored Eleven Filmstudio United Artists beslist om elf oudere tekenfilms nooit meer te (laten) vertonen omdat ze van racisme tegenover zwarten zouden getuigen. In principe is het verbod nog steeds geldig.	2006 \| Jonas Staal, Chrissy Meins en Maarten Steenhagen Nederlandse triptiek Charlois (Rotterdam) weigert een driedelig kunstwerk in de openbare ruimte op te stellen. Het bestaat uit een Nederlandse vlag met daarop het woord ‘Jihad’, een aantal afbeeldingen van Anne Frank met daarbij de tekst ‘Everybody can be famous’, en een 'herdenkingsplaats' voor mensen die in het nieuws kwamen i.v.m. extremisme en de vrijheid van meningsuiting.	1937 \| Entartete Kunst De 650 werken uit een tentoonstelling die door Duitsland en Oostenrijk reisde, werden in 1939 ofwel zwaar onder de marktwaarde geveild, ofwel vernietigd. Met de opbrengst van de 'ontaarde' kunstwerken konden de musea 'echte Duitse kunst' aankopen.

1973 \| Stanly Kubrick: A Clockwork Orange Regisseur Kubrick zorgt voor een unicum door zijn eigen film twee jaar na verschijnen in Groot- Brittannië zelf uit roulatie te halen. De aanhoudende doodsbedreigingen tegen zijn familie zijn daarvoor de aanleiding. Pas na zijn dood (1999) wordt het vertonen van de film er weer toegestaan.	Cinema, opera, circus, ballet, lang haar en gouden tanden. Onder Saparmurat Niazov zijn cinema, opera, ballet (en ook het hebben van gouden tanden of lang haar) in Turkmenistan verboden: het zijn 'te vreemde' vormen van vermaak. Na zijn dood (2006) maakt opvolger Berdymukhamedov komaf met die regels. Alleen ballet blijft verboden.	1990 \| Cher: Bang Bang Om het geweld van de Golfoorlog niet te bagatelliseren, wordt het nummer van Cher uit 1966 door de BBC tijdelijk uit roulatie gehaald.

1982 - The Year of Living Dangerously Omdat ze het einde van president Sukarno's regime behandelen, worden zowel de roman van Christopher Koch als de gelijknamige film van Peter Weir in Indonesië verboden. Het verbod houdt bijna twintig jaar stand.	1943 e.v. \| George Orwell: Animal Farm Tijdens W.O. II vindt Orwell twee jaar lang geen uitgever voor zijn boek. Het verscheen bijgevolg pas in 1945\. In Kenia wordt een toneelversie van het boek in 1991 verboden vanwege zijn kritiek op de corruptie van bepaalde leiders, en omdat er een sprekend varken in voorkomt, wordt het in 2002 gecensureerd in de Verenigde Arabische Emiraten.	2002 \| Baise-moi Na 28 jaar wordt nog eens een film verbannen uit de (reguliere) Franse bioscopen. Talloze landen volgen het voorbeeld, of laten de vertoning van de film pas toe na het knippen van bepaalde scènes.

2004 \| Comic Sans Het meest gehate lettertype uit de recente geschiedenis wordt verwijderd uit een van de meest populaire games van zijn generatie: de weerstand bij de gebruikers is te groot.	1925 \| Sergej Eisenstein: Pantserkruiser Potemkin De film wordt verboden in West Duitsland, Groot- Brittannië, Frankrijk en een aantal andere landen (waaronder zelfs de Sovjet-Unie), uit schrik dat hij het volk tot revolutie zou inspireren.	2011 \| Charlie Hebdo Nadat het Franse satirische weekblad aankondigt dat de profeet Mohammed eenmalig als gasthoofdredacteur zal aantreden, volgt er een aanslag op de burelen van de redactie. Het hostingbedrijf dat de website van het blad beheert, haalt de site vervolgens offline.

2005 \| Deng In een radiospotje waarschuwt een imitator van Filip Dewinter voor de matige kwaliteit van een cd die gratis door het tijdschrift wordt verspreid. De VRT weigert de reclame omdat ze een politieke boodschap zou bevatten. Een gelijkaardig spotje met de (geïmiteerde) stem van Steve Stevaert (SP.A) wordt wel toegestaan.	2011 \| Humo Facebook haalt een cover van Humo offline omdat hij pornografisch zou zijn. De cover bevat een tekening van Jan Van der Veken, waarop een man en vrouw naakt zijn afgebeeld.	1529 tot 1966 \| Index Librorum Prohibitorum Op de lijst van boeken die door het Vaticaan werden verboden, prijken namen van Flaubert tot Cervantes, van Maeterlinck tot Marx en van Erasmus tot Sartre.

1973 \| Rob de Nijs: Malle Babbe De Nederlandse omroep NCRV weigert het nummer te draaien omdat het woord 'geil' erin voorkomt	2007 \| Marjane Satrapi en Vincent Paronnaud: Persepolis De animatiefilm, gebaseerd op Satrapi's gelijknamige graphic novel, wordt in Libanon verbannen, omdat hij beledigend zou zijn voor de islam en Iran.	1980 e.v. \| Beatrix Potter: The Tale of Peter Rabbit and Benjamin Bunny Na een onderzoek door de London Country Council wordt beslist om bepaalde kinderboeken van Potter (uit het begin van de twintigste eeuw) niet meer in de scholen te laten lezen. Er worden immers uitsluitend 'middle class rabbits' in opgevoerd.

1989 \| Salman Rushdie: De Duivelsverzen Na het verschijnen van Rushdies roman (1988) spreekt de Iraanse Ayatollah Ruhollah Khomeini een fatwa uit die aan alle 'vrome moslims' een vrijgeleide geeft om de auteur te vermoorden. Het boek wordt godslasterlijk genoemd, en wordt beschouwd als een belediging voor de islam.	1832 \| Victor Hugo - Le roi s'amuse Hoewel het toneelstuk in feite over de escapades van Frans I van Frankrijk handelt, gaat de overheid ervan uit dat het ook kritiek bevat op Lodewijk Filips I. Het stuk wordt bijgevolg vijftig jaar lang verboden.	2010 \| Avatar In de sciencefictionfilm van James Cameron worden de personages uit hun habitat verdreven, om plaats te maken voor industriële vooruitgang. Omdat het vreest dat het thema zijn inwoners tot sociale onrust zal inspireren, staat China niet toe dat de film wordt vertoond.


1898 \| Simplicissimus Het Duitse satirische weekblad Simplicissimus bestond nog maar twee jaar toen het al door keizer Wilhelm II werd bestraft. Omdat hij zich beledigd voelde, werd uitgever Albert Langen vijf jaar verbannen, terwijl tekenaar Heine en schrijver Wedekind tot respectievelijk zes en zeven maanden gevangenis werden veroordeeld.	2008 \| Vitalski: Mijn leven met Leterme Zonder de voorstelling te hebben gezien, verbiedt de gemeente Temse de opvoering van de voorstelling in jeugdhuis De Nartist omdat ze 'te duur' zou zijn. Een plaatselijke partijgenoot van Yves Leterme laat weten dat 'wat op kosten van het gemeentebestuur wordt georganiseerd aan bepaalde normen moet vold	1997 \| Andres Serrano: Piss Christ Na een klacht van de aartsbisschop van Melbourne en aanhoudende pogingen tot vandalisme, blaast de National Gallery of Victoria een tentoonstelling vroegtijdig af. Aanleiding is een in glas weergegeven foto (uit 1987) van een gekruisigde Christusfiguur die in de urine van de fotograaf is ondergedompeld.

1968 \| The Censored Eleven Filmstudio United Artists beslist om elf oudere tekenfilms nooit meer te (laten) vertonen omdat ze van racisme tegenover zwarten zouden getuigen. In principe is het verbod nog steeds geldig.	2006 \| Jonas Staal, Chrissy Meins en Maarten Steenhagen Nederlandse triptiek Charlois (Rotterdam) weigert een driedelig kunstwerk in de openbare ruimte op te stellen. Het bestaat uit een Nederlandse vlag met daarop het woord ‘Jihad’, een aantal afbeeldingen van Anne Frank met daarbij de tekst ‘Everybody can be famous’, en een 'herdenkingsplaats' voor mensen die in het nieuws kwamen i.v.m. extremisme en de vrijheid van meningsuiting.	1937 \| Entartete Kunst De 650 werken uit een tentoonstelling die door Duitsland en Oostenrijk reisde, werden in 1939 ofwel zwaar onder de marktwaarde geveild, ofwel vernietigd. Met de opbrengst van de 'ontaarde' kunstwerken konden de musea 'echte Duitse kunst' aankopen.

1973 \| Stanly Kubrick: A Clockwork Orange Regisseur Kubrick zorgt voor een unicum door zijn eigen film twee jaar na verschijnen in Groot- Brittannië zelf uit roulatie te halen. De aanhoudende doodsbedreigingen tegen zijn familie zijn daarvoor de aanleiding. Pas na zijn dood (1999) wordt het vertonen van de film er weer toegestaan.	Cinema, opera, circus, ballet, lang haar en gouden tanden. Onder Saparmurat Niazov zijn cinema, opera, ballet (en ook het hebben van gouden tanden of lang haar) in Turkmenistan verboden: het zijn 'te vreemde' vormen van vermaak. Na zijn dood (2006) maakt opvolger Berdymukhamedov komaf met die regels. Alleen ballet blijft verboden.	1990 \| Cher: Bang Bang Om het geweld van de Golfoorlog niet te bagatelliseren, wordt het nummer van Cher uit 1966 door de BBC tijdelijk uit roulatie gehaald.

1982 - The Year of Living Dangerously Omdat ze het einde van president Sukarno's regime behandelen, worden zowel de roman van Christopher Koch als de gelijknamige film van Peter Weir in Indonesië verboden. Het verbod houdt bijna twintig jaar stand.	1943 e.v. \| George Orwell: Animal Farm Tijdens W.O. II vindt Orwell twee jaar lang geen uitgever voor zijn boek. Het verscheen bijgevolg pas in 1945\. In Kenia wordt een toneelversie van het boek in 1991 verboden vanwege zijn kritiek op de corruptie van bepaalde leiders, en omdat er een sprekend varken in voorkomt, wordt het in 2002 gecensureerd in de Verenigde Arabische Emiraten.	2002 \| Baise-moi Na 28 jaar wordt nog eens een film verbannen uit de (reguliere) Franse bioscopen. Talloze landen volgen het voorbeeld, of laten de vertoning van de film pas toe na het knippen van bepaalde scènes.

2004 \| Comic Sans Het meest gehate lettertype uit de recente geschiedenis wordt verwijderd uit een van de meest populaire games van zijn generatie: de weerstand bij de gebruikers is te groot.	1925 \| Sergej Eisenstein: Pantserkruiser Potemkin De film wordt verboden in West Duitsland, Groot- Brittannië, Frankrijk en een aantal andere landen (waaronder zelfs de Sovjet-Unie), uit schrik dat hij het volk tot revolutie zou inspireren.	2011 \| Charlie Hebdo Nadat het Franse satirische weekblad aankondigt dat de profeet Mohammed eenmalig als gasthoofdredacteur zal aantreden, volgt er een aanslag op de burelen van de redactie. Het hostingbedrijf dat de website van het blad beheert, haalt de site vervolgens offline.

2005 \| Deng In een radiospotje waarschuwt een imitator van Filip Dewinter voor de matige kwaliteit van een cd die gratis door het tijdschrift wordt verspreid. De VRT weigert de reclame omdat ze een politieke boodschap zou bevatten. Een gelijkaardig spotje met de (geïmiteerde) stem van Steve Stevaert (SP.A) wordt wel toegestaan.	2011 \| Humo Facebook haalt een cover van Humo offline omdat hij pornografisch zou zijn. De cover bevat een tekening van Jan Van der Veken, waarop een man en vrouw naakt zijn afgebeeld.	1529 tot 1966 \| Index Librorum Prohibitorum Op de lijst van boeken die door het Vaticaan werden verboden, prijken namen van Flaubert tot Cervantes, van Maeterlinck tot Marx en van Erasmus tot Sartre.

1973 \| Rob de Nijs: Malle Babbe De Nederlandse omroep NCRV weigert het nummer te draaien omdat het woord 'geil' erin voorkomt	2007 \| Marjane Satrapi en Vincent Paronnaud: Persepolis De animatiefilm, gebaseerd op Satrapi's gelijknamige graphic novel, wordt in Libanon verbannen, omdat hij beledigend zou zijn voor de islam en Iran.	1980 e.v. \| Beatrix Potter: The Tale of Peter Rabbit and Benjamin Bunny Na een onderzoek door de London Country Council wordt beslist om bepaalde kinderboeken van Potter (uit het begin van de twintigste eeuw) niet meer in de scholen te laten lezen. Er worden immers uitsluitend 'middle class rabbits' in opgevoerd.

1989 \| Salman Rushdie: De Duivelsverzen Na het verschijnen van Rushdies roman (1988) spreekt de Iraanse Ayatollah Ruhollah Khomeini een fatwa uit die aan alle 'vrome moslims' een vrijgeleide geeft om de auteur te vermoorden. Het boek wordt godslasterlijk genoemd, en wordt beschouwd als een belediging voor de islam.	1832 \| Victor Hugo - Le roi s'amuse Hoewel het toneelstuk in feite over de escapades van Frans I van Frankrijk handelt, gaat de overheid ervan uit dat het ook kritiek bevat op Lodewijk Filips I. Het stuk wordt bijgevolg vijftig jaar lang verboden.	2010 \| Avatar In de sciencefictionfilm van James Cameron worden de personages uit hun habitat verdreven, om plaats te maken voor industriële vooruitgang. Omdat het vreest dat het thema zijn inwoners tot sociale onrust zal inspireren, staat China niet toe dat de film wordt vertoond.