Balzac - Toward the Light, Midnight, Edward J. Steichen (1879-1973)

Door Mirjam Devriendt, op Fri Nov 29 2013 13:32:52 GMT+0000

Rekto:verso vroeg vijf kunstenaars naar een bijzondere 'schoontip'. Wat vinden zij in hun (toegepaste) kunstdiscipline een eeuwig mooi ontwerp, en waarom? Dit is de tip van kunstfotograaf Mirjam Devriendt.

Het bijzondere van deze foto uit 1908 is allereerst het verhaal erachter. We zien een sculptuur van Balzac, gebeeldhouwd door Rodin. Toen fotograaf Edward Steichen er een artikel over las in een Amerikaans tijdschrift (na de weigering van het beeld door Rodins opdrachtgevers) was hij er helemaal weg van. Hij verhuisde er prompt voor naar Europa en nam een jaar tijd voor hij Rodin durfde te benaderen. Uiteindelijk werd Steichen als een zoon voor Rodin, die zich erg bewust was van de kracht van fotografie.

59_Mozaïek_Devriendt_Balzac, Steichen.jpg

In 1908 maakte Steichen, na een suggestie van Rodin, een reeks opnames van het beeld bij maanlicht. Steichen fotografeerde de hele nacht, de opnametijden varieerden van een kwartier tot een uur. Bij het zien van de foto’s zei Rodin: ‘dankzij jouw beelden zal de wereld eindelijk mijn Balzac begrijpen’. Hij vergoedde Steichen dan ook royaal.

De schoonheid van Steichens kunstfoto ligt niet enkel in de unieke afstemming van alle keuzes die een fotograaf moet maken: cadrage, afstand, standpunt, compositie, scherpte, lens … Of in de prachtige lichtervaring van de foto, versterkt door de afdruk, een ‘direct carbon print’ die het zwart zo anders doet uitkomen dan op andere foto’s. De echte schoonheid ervan ligt in de schijnbare eenvoud van het beeld. Zichtbare complexiteit is zelden mooi.

Schoonheid in kunstfotografie is ook een kwestie van tijd. Net door de vele jaren van samenwerking tussen kunstenaar en fotograaf voel je in deze foto een perfecte samensmelting tussen beider intenties. De foto dient de visie van Rodin, maar straalt ook een autonome kracht uit: na de fysieke schoonheidservaring van de eerste aanblik, wordt de foto enkel nog mooier als zich in je hoofd alle diepere lagen ontsluiten. Deze foto is geen toevalligheid, dat voel je.

Mirjam Devriendt, kunstfotograaf